รู้ไหมว่ามะละกอที่เรานิยมชมชอบรับประทานนั้นมีประโยชน์ใช้สอยมากมาย ทุกส่วน
ของมะละกอเป็นยาที่นำมาใช้ดูแลรักษาสุขภาพของเราในชีวิตประจำวันได้ คนไทย
ผูกพันกับมะละกอมานานกว่า 200 ปี จนเรานึกว่าเป็นพืชท้องถิ่นในบ้านเราไปแล้ว และ
ยังมีส้มตำมะละกอเมนูของความอร่อยตอกย้ำความเชือนี้ และคนไทยแทบทุกบ้านจะ
ปลูกมะละกอไว้เป็นอาหาร จนกลายเป็นพืชริมรั้วที่เจนตาอีกชนิดหนึ่ง เพือให้คนไทยได้
นำทุกส่วนของมะละกอไปใช้ให้เกิดประโยชน์อย่างคุ้มค่า จึงได้รวบรวมประโยชน์ใช้สอย
จากมะละกอมาไว้ให้ท่านได้ศึกษาเรียนรู้ตามการใช้ แบบภูมิปัญญาชาวบ้าน
เมื่อมีอาการปวดตามข้อและหลัง รับประทานมะละกอสุกเป็นประจำป้องกันและ
บำบัดโรคปวดข้อปวดหลังได้ ปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ ไม่มีแรง ใช้รากมะละกอตัวผู้แช่
เหล้าขาวให้ท่วมยาไว้ 7 วัน และกรองเอาน้ำใช้ทาแก้ปวดข้อและกล้ามเนื้อเปลี้ยอ่อน
แรง ลดอาการปวดบวม ให้เอาใบมะละกอสดย่างไฟหรือลวกกับน้ำร้อนแล้วประคบ
บริเวณที่ปวด หรือตำพอหยาบห่อด้วยผ้าขาวบางทำเป็นลูกประคบ
แก้เคล็ดขัดยอก ใช้รากมะละกอสดตำให้แหลกผสมเหล้าโรงพอก ถ้าโดนตะปู
ตำเป็นแผล ให้เอาผิวลูกมะละกอดิบตำพอกแผล เปลี่ยนยาวันละ 2 ครั้ง แผลน้ำร้อนลวก
ใช้เนื้อมะละกอดิบต้มให้สุกจนเปือย ตำพอกที่แผล แผลพุพอง ใช้ใบมะละกอแห้งกรอบ
บดเป็นผง ผสมกับน้ำกะทิพอเหนียวข้น ใช้พอกหรือทาที่แผลวันละ 2-3 ครั้ง แก้ผดผืน
คัน ใช้ใบมะละกอ 1 ใบ น้ำมะนาว 2 ผล เกลือ 1 ช้อนชา ตำรวมกันให้ละเอียดเอาทั้งน้ำ
และเนื้อทาแผลบ่อยๆ กลาก เกลื้อน ฮ่องกงฟุตหรือเท้าเปือย ใช้ยางของลูกมะละกอดิบ
ทาวันละ 3 ครั้งฆ่าเชื้อราได้
โดนหนามตำหรือหนามหักคาเนื้อใน ให้บ่งปากแผลเปิดออก เอายางมะละกอ
ดิบใส่หนามจะหลุดออก เท้าบวม เอาใบมะละกอสดตำให้แหลกผสมกับเหล้าขาว ใช้
พอกเท้าที่บวมลดอาการบวมลงได้ คันเพราะพิษของหอยคันซึ่งจะเป็นตุ่มคัน ให้ใช้ยาง
มะละกอดิบทาเช้า-เย็นจนหาย
ไข้เปลี่ยนฤดู ใช้ใบมะละกอสด 1 กำมือ ตำพอแหลกผสมเหล้าขาว 3 ช้อนแกง
คั้นเอาน้ำรับประทาน อาการไข้ขึ้นสูง ใช้เนื้อมะละกอดิบต้มให้สุกจนเปือย ใช้พอกที่
ศีรษะเวลาไข้ขึ้นสูง ดืมน้ำต้มมะละกอตาม ช่วยให้ไข้ลดลงได้ดี ถ้าเป็นไข้หวัดก็ต้อง
ส้มตำมะละกอเพิ่มความเผ็ดอีกหน่อย ไล่หวัดได้ดีทีเดียว ถ้าเป็นโรคในระบบทางเดิน
หายใจ ใช้ดอกมะละกอสดหรือแห้งต้มใส่น้ำตาลพอหวาน กรองเอาน้ำรับประทานครั้งละ
1 แก้ว เป็นหืดระยะเริ่มแรก ใช้ใบมะละกอต้มน้ำดืม อาการหืดจะหายไป
ร้อนใน ใช้รากมะละกอ 1 คืบ ต้มกับน้ำซาวข้าวรับประทานครั้งละ 1 ถ้วยกาแฟ
ถ้าเป็นโรคริดสีดวงทวาร ท้องผูก ธาตุพิการอาหารไม่ย่อย ท้องผูก เสียดท้อง เบาหวาน
รับประทานมะละกอสุกจนนิ่มหลังอาหารเป็นประจำทุกวันอย่างต่อเนืองจะค่อยๆ หายไป
เอง นิ่ว ใช้รากมะละกอตัวผู้ 1 กำมือต้มเอาน้ำดืมแทนน้ำชา จะช่วยขับนิ่วออกมา

ขับพยาธิ ใช้เม็ดมะละกอแห้งคั่วบดเป็นผง ละลายน้ำผึ้งปั้นเป็นลูกกลอน
ขนาดลูกมะเขือพวง รับประทานเช้าเย็นครั้งละ 2-3 เม็ด หรือใช้ยางมะละกอสด 1
ช้อนแกง ไข่ไก่ 1 ฟอง ผสมกันแล้วทอดให้สุก รับประทานตอนท้องว่างในเวลา
เช้า ลูกอัณฑะโต ใช้ลูกมะละกอดิบเผาไฟให้ร้อนจัด ห่อด้วยผ้าหนาๆ ใช้นาบคลึง
บนหน้าท้องบริเวณหัวหน่าว เมือความร้อนของมะละกอลดลงให้ผ่าครึ่งตามความ
ยาวเอาเมล็ดออก แล้วใช้ประกบที่ลูกอัณฑะจนมะละกอเย็น ทำวันละ 1 ครั้ง
ติดต่อกัน 3 วันจะหาย
เลิกบุหรี่ ใช้ใบมะละกอแก่ๆ หั่นเป็นฝอยมากน้อยตามต้องการ นำไปตาก
แห้ง แล้วใช้ผสมยาเส้นมวนเป็นบุหรี่สูบ จะช่วยให้เลิกบุหรี่ได้ ปวดประสาท ใช้ใบ
มะละกอสดย่างไฟหรือจุ่มน้ำร้อนใช้ประคบบริเวณที่ปวด ขับประจำเดือน ใช้เมล็ด
แก่ๆ คั่วให้กรอบแล้วบดเป็นผง 2 ช้อนชาผสมกับเหล้าขาว 3 ช้อนโต๊ะ รับประทาน
เช้า-เที่ยง-เย็น ช่วยขับเลือดประจำเดือนเสียและอาการปวดท้องจะหายไป
ลบรอยด่างดำต่างๆ ที่ไม่พึงปรารถนาบนผิวหนังและใบหน้า ใช้มะละกอสด
ตำพอกบ่อยๆ หรือน้ำคั้นจากมะละกอสุกใช้ทาลบรอยฝ้าแดด ฝ้าลมให้จางหาย
หรือใช้ยางจากลูกมะละกอสดทาเป็นประจำวันละ 2-3 ครั้งจนหาย แก้หูด ให้
สะกิดหัวหูดให้เปิดแล้วเอายางมะละกอทาวันละ 2-3 ครั้งจนหาย ลบรอยส้นเท้า
แตก ใช้ยางจากลูกสดทาจนหาย ถ้าเป็นสิวก็ใช้ยางแต้มที่หัวสิว 
หรือรับประทานมะละกอสุกเป็นประจำ แก้อาการท้องผูกและช่วยในการ
ระบาย ซึ่งสาวๆ ที่ลดความอ้วนมักนิยมทาน และเมือทานเป็นประจำจะช่วยบำรุง
ให้ผิวพรรณให้สวย บ้างก็ใช้เนื้อที่สุกพอกหน้าเพือลดจุดด่างดำและผลัดเซลล์ผิว
ช่วยให้ผิวชุ่มชื้น มะละกอสุกมีคุณค่าทางโภชนาการที่สำคัญ เช่น มีเส้นใย
อาหารที่ช่วยในการขับถ่าย มีวิตามินเอบำรุงสายตา มีธาตุเหล็กบำรุงเลือด มี
แคลเซียมบำรุงกระดูก มีสารเพ็กตินที่เคลือบกระเพาะอาหาร ปัจจุบันมีการสกัด
สารสำคัญจากมะละกอสุกไปใช้ทำเครืองสำอางและส่วนผสมในเครือ งสำอาง
ต่างๆ มากมาย ล้างลำไส้ ขจัดไขมันในผนังลำไส้ ให้ทำชามะละกอดืมเป็นประจำ
โดยเอามะละกอดิบปอกเปลือกล้างน้ำให้สะอาดหั่นเป็นชิ้นๆ ต้มจนน้ำเดือด อาจ
ปรุงแต่งรสด้วยใบเตยหรือเก๊กฮวยตามชอบ แล้วกรองเอาแต่น้ำไปชงกับใบชา แช่
ไม่เกิน 3 นาที กรองเอาน้ำเก็บไว้ดืม และควรงดอาหารประเภทผัดทอดหรือของ
มัน จะช่วยให้ลำไส้สะอาดดูดซึมอาหารได้ดีขึ้น